Star 266 1:43 DeAgostini/IXO

Bez wątpienia Star 266 to jedna z najbardziej rozpoznawalnych konstrukcji polskiego przemysłu motoryzacyjnego. Nie sądzę, by któryś z czytelników Muzeum 1:43 nie słyszał nigdy, lub nie widział tego pojazdu. Ogromnie ucieszył mnie fakt pojawienia się modelu tej ciężarówki w nowej serii Kultowych Ciężarówek Epoki PRL sygnowanej logiem DeAgostini. Mimo, iż seria jest bardzo młoda, zdążyło już wokół niej narosnąć wiele nieścisłości, niedomówień oraz plotek. 

DeAgostini nie spieszy się z ich dementowaniem, a kolejno powtarzane historyjki, zabarwiane przez naszych kolegów, urastają do coraz śmieszniejszej rangi. Słowem – nikt nic nie wie, ale wszyscy mają w temacie wiele do powiedzenia.  

Prace nad następcą przestarzałego już modelu 660 rozpoczęły się w 1968 roku. Nim przystąpiono do projektowania samego pojazdu, należało pogodzić wszystkie teoretyczne wymagania instytucji decyzyjnych, w których składzie znalazły się Ośrodek Badawczo Rozwojowy FSC Star, Biuro Konstrukcji Przemysłu Motoryzacyjnego oraz Wojskowy Instytut Techniki Pancernej i Samochodowej. Już w 1969 roku gotowy był pierwszy prototyp. Aż do 1973 roku testowano kolejne prototypy. Testy drogowe i terenowe wypadły bardzo obiecująco, dlatego w tym samym roku, podjęto decyzję o skierowaniu samochodu do produkcji seryjnej. 

Głównym odbiorcą Stara 266 było wojsko. Samochód, dzięki stałemu napędowi na dwie tylne osie oraz możliwości dołączenia napędu na przód, doskonale sprawdzał się w trudnym terenie. 150konny silnik wysokoprężny dobrze radził sobie zarówno na szosie jak i na bezdrożach. Jednostka napędowa chwalona była także za oszczędność paliwa. Zawieszenie samochodu, nie oferowało żadnych wygód, ale sprawdzało się w warunkach terenowych. Auto przystosowane było do pokonywania brodów do o głębokości do 120 cm z marszu. Głębsze brody do 180 cm pokonywało po uprzednim przygotowaniu. 

Standardowo spotykaną zabudową Stara 266 były dwie wersje skrzyniowe. Pierwsza z nich z zabudową typu 663 służyła do przewozu żołnierzy oraz niewielkich, łatwych do rozładowania ładunków. Nie posiadała ona odchylanych bocznych burt. Druga o symbolu 673 była typowo skrzyniową zabudową z odchylanymi burtami. Poza standardowymi zabudowami na podwoziu Stara 266 znalazły się kontenery warsztatowe, radiowe, szpitalne, łaźnie polowe, ochrony chemicznej, koparki, żurawie, zabudowy strażackie oraz do transportu drewna. 

Jak wspomniałem wcześniej, głównym odbiorcą Stara 266 było Wojsko Polskie, ale nie tylko. Samochód z powodzeniem eksportowano do Libii, Angolii, ZSRR, Węgier i Birmy. Kilka egzemplarzy służyło podobno w armii byłej NRD oraz RPA. Prócz wojska Star 266 znalazł szerokie zastosowanie w przedsiębiorstwach prowadzących prace w trudnym terenie. Z upodobaniem eksploatowany był przez firmy telekomunikacyjne oraz energetyczne, służby leśnie, a także straż pożarną.  

Produkcję Stara 266 zakończono oficjalnie w 2000 roku. Samochód ten uchodzi za jedną z najbardziej udanych, jeśli nie najlepszą polską konstrukcję motoryzacyjną. Potwierdza to fakt, że jeszcze dzisiaj z powodzeniem można spotkać pracujące egzemplarze. Star 266 pozostaje nadal podstawową ciężarówką używaną w Wojsku Polskim. 

Model Stara 266, pomijając komentarze malkontentów, spotkał się z bardzo ciepłym przyjęciem w polskim środowisku zbieraczy. Trudno się dziwić. W końcu dostaliśmy model polskiej ciężarówki, który nie dość, że wykonany na naprawdę zadowalającym poziomie, to jeszcze niezwalający z nóg swoją ceną. Przypominam, że mamy do czynienia z modelem gazetowym, czyli takim, który stanowi wypadkową kosztów produkcji, zysku wydawnictwa oraz możliwości klienta końcowego. Lwia część tego rachunku trafia oczywiście do wydawcy, ale prawa rynku są nieubłagane. 

W przypadku Stara 266 oraz pozostałych znanych mi miniatur z serii, otrzymaliśmy naprawdę dobre modele w zadowalającej cenie. Wystarczy popatrzeć na Żubra, który poprzedzał pojawienie się opisywanej dzisiaj miniatury, żeby odnieść wrażenie, że mamy do czynienia z poziomem rosyjskich wydawnictw typu Автоистория - AutoHistoria. Stara 266 nie oceniłbym, aż tak wysoko jak wspomnianego Żubra, ale zarówno podwozie, jak i nadwozie posiadanych przeze mnie egzemplarzy, nie razi niczym szczególnym. Patrząc na model, jak na klasycznego gazeciaka - wad właściwie nie ma.

Lakier pokrywający szoferkę, może mógłby być ciut cieńszy, ale jest przynajmniej równy i nie zalewa linii podziału i przetłoczeń. Ładnie odróżniają się od bryły kabiny uchylane przednie okna, zaznaczono uszczelki i odtworzono logotypy. Cała bryła modelu wydaje się być dobrze odwzorowana, choć pojawiają się nieliczne głosy o za małych kołach. Przyznam, że oceniam modele jedynie wzrokowo, nie mierzę suwmiarkami, ani nie przeliczam wymiarów, toteż na moje „oko” wszystko jest w porządku. Jedyną wadą, w moim osobistym odczuciu, jest kolor. Chyba nikt nie zaprzeczy, że Star 266 powinien być zielony.

Na koniec chciałbym jedynie powiedzieć, że seria Kultowych ciężarówek epoki PRL, jest serią, która ma ogromny potencjał. Wystarczy przypomnieć sobie ile modeli pasujących do niej, ukazało się w legendarnej już serii Atlasa czy rosyjskich wydaniach gazetowych ichniejszego oddziału DeAgostini. Raczej daleki byłbym od mieszania aktualnych wydawnictw Modimio z modelami produkowanymi przez IXO na potrzeby serii DeAgostini. Produkują je zupełnie inne fabryki, ale może zostaniemy pozytywnie zaskoczeni? Możemy jedynie przypuszczać, że poza oczywistościami, w serii pojawią się Avie, Liaz MTS24, Tatra 148, być może kilka wersji Ify W50. Możemy mieć też nadzieję, że nie trafi do nas koślawy Kraz znany z Atlasa oraz skrajnie uproszczony Kamaz z Autolegend. Cóż, jak mawia porzekadło, pożyjemy - zobaczymy. Liczę, że seria będzie się rozwijać i cieszyć, nawet tych niezadowolonych. Tymczasem pozostawiam Was z kultowym Starem 266.