Tatra 813 Kolos 1:43 IXO

Tatra 813 Kolos to jeden z najbardziej rozpoznawalnych pojazdów produkowanych w byłej Czechosłowacji. Starsi czytelnicy zapewne pamiętają je w roli holowników i ciągników balastowych używanych przez wszelakiej maści przedsiębiorstwa do transportu ciężkiego sprzętu. Bardziej zagłębieni w temacie wiedzą, że Tatra 813 była jednym z podstawowych pojazdów transportowych armii byłej Niemieckiej Republiki Demokratycznej. 

Samochód produkowany był nieprzerwanie od 1967 do 1982, chociaż jego historia sięga znacznie wcześniej. Pierwszy prototyp zbudowano w 1960 roku. Większość podzespołów pochodziła z Tatry 138. Samochód posiadał napęd 4x4, jednak projektanci doszli do wniosku, iż należy poszerzyć założenia projektowe. W ten sposób wyewoluowała modułowa Tatra 813 z napędem 8x8. 

Modułowa konstrukcja Tatry 813 oparta była na centralnej sztywnej rurze nośnej, która umożliwiała całkowicie niezależne zawieszenie wszystkich osi. Zaletą takiego układu było m.in. całkowite odciążenie nadwozia samochodu oraz możliwość dowolnej konfiguracji ilości osi. Klienci mogli więc bez większego problemu wybierać pomiędzy wersjami dwu-, trzy- i czteroosiowymi.  Istotny był również fakt, że rozstaw osi również mógł być regulowany według życzenia klienta. Tatra 813 posiadała zupełnie nową kabinę, która w przeciwieństwie do wszystkich poprzednich modeli, zabudowana była nad silnikiem. Nowością w zawieszeniu było zastosowanie pojedynczych, centralnie pompowanych opon. 

Jednostkę napędową nowej Tatry stanowił dwunastocylindrowy, dieslowski silnik w układzie V, który w wersji wojskowej przystosowany był do pracy na wielu typach paliwa. Pisałem o tym przy okazji wpisu o Tatrze 148, w której podobnie jak w modelu 813, w zależności od dostępności zastosować można było benzynę, olej napędowy, naftę, a nawet paliwo lotnicze. 

Tatra 813 znalazła szerokie zastosowanie zarówno w służbach mundurowych, jak i cywilnych. Jak wspomniałem na początku wpisu, samochód upodobały sobie przedsiębiorstwa, których specyfikacja wymagała możliwości transportu sprzętu ciężkiego. Walory terenowe Tatry 813 umożliwiały dowożenie takiego sprzętu nawet w trudnodostępne miejsca. Na uwagę zasługuje także fakt, iż wiele pojazdów zdemilitaryzowanych do dziś dnia czynnie bierze udział w ekstremalnych, terenowych zawodach sportowych.

Model Tatry 813 trafił do mnie przez szczęśliwy zbieg okoliczności i czujność Piotrka z Kolekcja 1/43, który wypatrzył go na jednej z forumowych akcji zakupowych. Szybka decyzja i zaangażowanie Piotrka zaowocowały tym, iż dzisiaj mogę Wam zaprezentować tę miniaturę.

Producentem modelu Tatry 813 Kolos jest IXO. Jak bardzo nierówna jest to firma, zapewne wie już większość czytelników Muzeum 1:43. Po tak wspaniałych miniaturkach, jak opisywana niedawno Tatra Phoenix czy Ifa W50, oczekiwałem modelu na równie dobrym, jeśli nie lepszym poziomie. 

Niestety, już po pierwszych oględzinach nie trudno było oprzeć się wrażeniu, że mam do czynienia z modelem na poziomie zachodnich serii gazetowych. Modelik zmontowany jest czysto i dość starannie, co przemawia na jego korzyść. Niestety łukowato wygięte podwozie powoduje, iż szoferka „leci” w jedną stronę, a skrzynia ładunkowa w drugą, przez to model wygląda po prostu krzywo. Zdjęcia modeli publikowane przez kolekcjonerów w sieci sugerują, że kłopot z krzywym podwoziem dotyczy całej serii produkcyjnej. Kolejnym mankamentem Tatry 813 Kolos w wydaniu IXO są wycieraczki szyb przednich, które odlano wraz z szybą. Niedosytu dostarczają także bardzo przeciętne, byle jak zamontowane, opony. Do zalet modelu z pewnością zaliczyć możemy ładnie odwzorowaną bryłę szoferki. Lakier pokrywający kabinę dobrze podkreśla linie podziału oraz szczeliny. Nieźle również prezentuje się wnętrze pojazdu. Na tym niestety koniec. 

Patrząc na Tatrę 813 wyprodukowaną przez IXO, nie mogę oprzeć się wrażeniu, że mam do czynienia z modelem, który jest pozostałością po urwanej w połowie, atlasowskiej serii pojazdów NVA. Swego czasu, zwłaszcza na niemieckich forach, pojawiały się przecieki, sugerujące, że dokładnie taki model miał pojawić się w kolejnym numerze NVA Fahrzeuge. Czyżby seria zeszła z rynku już po wyprodukowaniu Tatry 813? Jeśli tak, producent musiał jakoś uratować sytuację, a nic nie zadziałoby lepiej niż zapakowanie gotowych miniatur w gablotki i rzuceniu ich na rynek, prawda? Poziom modelu może to sugerować, ale oczywiście są to jedynie moje przypuszczenia. 

Podsumowując powiem jedynie, iż uczucia towarzyszące pojawieniu się modelu Tatry 813 Kolos w mojej kolekcji dalekie są od euforii. Model jest bardzo przeciętny i szczerze mówiąc czekam na ruch ze strony Start Scale Models, które ostatnimi czasy zasypuje rynek coraz ciekawszymi modelami. Kto wie, może kiedyś pod ich szyldem pojawi się także Tatra 813?