Maz 505 1:43 Наш Автопром

Bryłę kabiny kierowcy Maza serii 500 powinniście już znać dość dobrze, ponieważ pojawiła się ona na łamach mojego bloga już kilkakrotnie. Mało kto wie, że to popularne w Związku Radzieckim, auto było także bazą dla wielu prototypów. Wśród nich znalazł się m.in. ciężki KrAZ 253B z kabiną Maza 500 oraz tajemniczy wóz oznaczony symbolem 505.

Historia Maza 505 sięga pierwszej połowy lat sześćdziesiątych, kiedy to rosnące napięcie na linii Związek Radziecki – Zachód, zmusił radzieckich konstruktorów do szybkiego reagowania na zwiększający się dystans militarny pomiędzy obiema stronami. Związek Radziecki nie mógł zostać przecież w tyle za zachodem, toteż w biurach projektowych, na deskach kreślarskich, w warsztatach i zakładach doświadczalnych, trwały wytężone prace. Armia Radziecka wymagała nowego sprzętu, zarówno bojowego, jak i transportowego. W tę drugą kategorię wpisywała się lekka, terenowa ciężarówka, zdolna do pokonywania przeszkód oraz szybkiego przemieszczania się po błotnistych bezdrożach. 

Niemal równolegle z projektem Gaza 66, w białoruskich zakładach w Mińsku projektowano ciężarówkę o takim samym zastosowaniu. Prototyp oznaczono symbolem 505 i był to tak naprawdę jedyny z serii 500, samochód projektowany stricte pod użytek wojskowy. Maz 505 wyposażony został w sprawdzony silnik wysokoprężny YaMZ-236, do którego dostać się można było dzięki odchylanej, trzymiejscowej kabinie kierowcy. Pierwotnie zakładano, że samochód będzie produkowany w dwóch wersjach: odkrytej i z plandeką. Nie przewidywano innego, niż wojskowe, zastosowania dla Maza 505 na tym etapie prac.

Innowacją, która czyniła Maza 505 wyjątkowym, było zastosowanie asymetrycznego mechanizmu różnicowego. Takie rozwiązanie pozwalało na skierowanie momentu obrotowego na właściwą oś w zależności od obciążenia. Dzięki temu, samochód deklasował niemalże konkurencję. Dodatkową użyteczność terenową zapewniał mu bardzo wysoki prześwit, niespotykany w innych radzieckich ciężarówkach. Auto już w fazie prób wykazało bardzo dobre własności jezdne, świetnie radziło sobie w każdym terenie i zyskało sympatię wojska. Niestety projekt został zarzucony na korzyść innej popularnej ciężarówki – Gaza 66, która w 1964 roku weszła do produkcji seryjnej, raz na zawsze przekreślając przyszłość Maza 505.  

Model, który chciałbym Wam dziś zaprezentować trafił do mojego zbioru całkowicie niespodziewanie. Pomyślnym zbiegiem okoliczności zaprzyjaźniony kolekcjoner Radek, zamawiając dla siebie opisywany model, zapobiegawczo zarezerwował jeden i dla mnie. Chciałbym w tym miejscu serdecznie podziękować koledze Radkowi, bez którego ta ciekawa miniaturka z pewnością nie trafiłaby do mojego zbioru z racji dość ograniczonej dostępności. 

Model wyprodukowany został dla rosyjskiej wytwórni Наш Автопром (NashAvtoprom), którą zapewne znacie z pokazywanych już wcześniej modeli m.in. Maza serii 500. Uważni czytelnicy wiedzą, iż nie jest to wytwórnia specjalizująca się w wysoce detalizowanych, kolekcjonerskich modelach, a raczej niskobudżetowych miniaturach przemysłowych. Jest gro modeli w ofercie opisywanego producenta, których nawet za darmo nie chciałbym widzieć w swoim zbiorze, ale…  Наш Автопром co jakiś czas zaskakuje czymś, obok czego trudno przejść obojętnie. Do niedawna takimi modelami były dwie wersje potężnych KrAZów 260, cała seria wydawnicza Maza 500 oraz Mazy nowszych serii produkcyjnych. Dzisiaj z czystym sumieniem powiedzieć mogę, że do tego grona dołącza miniaturka Maza 505, która może nie zadziwia poziomem ani jakością wykonania, ale wyjątkowością, ponieważ jest to jedyny model tego samochodu na rynku, nie licząc niedostępnych już miniatur Киммерия (Krimmeria), które znacznie odbiegały od akceptowalnych dziś ram jakości. Jego niezwykłość potwierdza fakt, iż pojawiając się w jakimkolwiek sklepie rosyjskim, model zostaje na pniu wyprzedany. I mój egzemplarz można powiedzieć trafił do mnie „spod lady”. 

A jaki jest samo model? Ano jest taki, jaki dało się wyprodukować w określonym budżecie. Daleko mu do poziomu gablociaków SSM, czy nawet serii Автоистория (АИСТ) (AutoHistoria). Różnice widoczne są zwłaszcza w jakości plastikowych elementów, lakierze oraz spasowaniu niektórych detali. Nie zmienia to faktu, że obecność modelu prototypowego Maza 505 w kolekcji Muzeum 1:43 to wielkie wydarzenie.  Nim jednak zaproszę Was do galerii chciałbym wyjaśnić dłuższe milczenie. Trochę zmieniło się w moim życiu osobistym, mianowicie od 1 czerwca już nie sam, a z małżonką Aleksandrą rozpocząłem wędrówkę przez codzienność. Tak moi mili, ożeniłem się, dlatego przez kilka ostatnich tygodni moja głowa zaprzątnięta była wydarzeniami związanymi ze ślubem, weselem, wyjazdem wakacyjnym oraz kilkoma sprawami bezpośrednio lub pośrednio łączącymi się z tymi wydarzeniami. Mam nadzieję, że już niedługo uda mi się powrócić do regularności w redagowaniu bloga, a także do przywrócenia dawnej jakości zdjęć w Muzeum 1:43.